Cytologia LBC (ang. Liquid Base Cytology) – to dokładnie Cienkowarstwowa Cytologia na Podłożu Płynnym. Jest to nowa metoda badania próbki pobranej z szyjki macicy pod kątem raka. Pozwala na osiągnięcie większej wiarygodności i trafności wyniku niż w przypadku tradycyjnej cytologii, a co za tym idzie, wcześniejsze rozpoznanie zmian w nabłonku szyjki macicy.
Nowa era diagnostyki nowotworów
Wszyscy słyszeli, a większość pacjentek zapewne skorzystała w życiu niejednokrotnie z diagnostyki cytologicznej w kierunku raka szyjki macicy. Badanie to polega na pobraniu wymazu z komórek znajdujących się na powierzchni szyjki macicy i ocenie rozmazu tych komórek pod mikroskopem. Analiza wyników badań cytologicznych otrzymywanych stosowanymi dotychczas metodami konwencjonalnymi wykazuje znaczącą liczbę nieprawidłowych i niespełniających kryteriów diagnostycznych rozmazów cytologii. Z tego powodu także Polskie Towarzystwo Patologów skłania się aktualnie ku rozpowszechnieniu nowoczesnych metod oceny rozmazów komórkowych.
Na czym polega nowatorstwo metody?
W konwencjonalnej metodzie oceny mikroskopowej rozmazów komórkowych badane komórki nanoszone na szkiełko mikroskopowe z dużymi stratami. Szacuje się, że ponad 80% komórek ulega zniszczeniu, a naniesione komórki są odwodnione i nakładają się na siebie, co utrudnia prawidłową ocenę.
Podłoże opracowane dla każdej próbki oddzielnie sprawia, że praktycznie wszystkie komórki umieszczone są w preparacie konserwującym. Transport do laboratorium odbywa się więc bez zmian komórek lub ich utraty. Stosowana w nowoczesnych aparatach technologia sprężonego powietrza, umożliwia szybsze przygotowanie preparatu, komórki są odseparowane i równomiernie rozdzielone na szkiełku mikroskopowym: brak nakładania się, uszkodzeń czy odwodnienia komórek.
Nowoczesne aparaty umożliwiają ocenę 120 próbek w ciągu godziny. Dla porównania tradycyjna metoda manualna (ręczna) z udziałem najbardziej doświadczonych diagnostów pozwala na ocenę około 30 próbek na godzinę. Tradycyjne metody wymagają wyługowania – metodami chemicznymi – śluzu z próbek. Metody półilościowe wymagają każdorazowej ręcznej wymiany filtra, co wydłuża czas i zwiększa koszty stosowanej metody. Nowoczesna, całkowicie zautomatyzowana metoda z zastosowaniem sprzężonego powietrza również zakłada stosowanie filtrów, lecz są one wymieniane automatycznie. Śluz z próbek oddzielany jest bezpośrednio przez płyn, w którym preparat jest transportowany, dzięki czemu badanie możliwe jest bezpośrednio po dostarczeniu preparatu, co dodatkowo przyspiesza uzyskanie wyniku.
Cytologia LBC – Jakie nowotwory można wykryć dzięki tej metodzie?
1. Rak szyjki macicy
Pobranie próbki – wymaz komórkowy za pomocą szczoteczki podczas badania ginekologicznego.
2. Rak pęcherza moczowego, dróg moczowych, nerki
Pobranie próbki – pierwsza poranna próba moczu. Nie zachodzi potrzeba pobrania moczu ze środkowego strumienia. Wystarczy napełnić moczem pojemniczek o pojemności około 50-100 ml.
3. Rak płuc
Pobranie próbki – roztwór plwociny Pobranie próbki – pierwsza poranna plwocina, odkrztuszona po silnym kaszlu. Należy pobrać około 5-10 ml plwociny.
4. Nowotwory dające przerzuty do opłucnej, otrzewnej – płyn z jam ciała (opłucna, otrzewna) lub biopsji
Pobranie próbki – materiał komórkowy uzyskuje się za pomocą szczoteczki lub igły biopsyjnej.
5. Rak jamy ustnej i krtani
Pobranie próbki – wymaz komórkowy przy użyciu szczoteczki.
Jakie są zalety stosowanej metody?
-
Dokładność – zmniejszenie ilości pomyłek, dzięki precyzyjnemu przygotowaniu materiału i rozdzieleniu komórek, bez ich zniszczenia, a także całkowitemu zautomatyzowaniu metody – wyklucza wiele błędów przed laboratoryjnych i czysto ludzkich.
-
Szybkość uzyskania wyniku – dzięki skróceniu okresu przygotowania i możliwości wykonania czterokrotnie większej ilości oznaczeń jednocześnie.
-
Zmniejszenie kosztów.
Z nadzieją czekamy, aż przełom ten przełoży się na szybkość wykrywania, leczenia i poprawę rokowania dla pacjentów.
autor
dr n.med. Sylwia Zawada-Targoni