Wakacyjny bumerang…
Co roku wraz z nadejściem wakacji powraca temat: opalać się, czy unikać słońca?
Dermatolodzy biją na alarm – ilość rozpoznawanych nowotworów skóry rośnie z każdym rokiem. Trudno powiedzieć czy większy wpływ na ten fakt ma rosnące zanieczyszczenie środowiska i powietrza, przed które do ziemi docierają promienie słoneczne, czy też nieustająca moda na piękną opaleniznę.
Jedno nie ulega wątpliwości: długa ekspozycja na promienie słoneczne zwiększa ryzyko rozwoju raka skóry, a szczególnie czerniaka. Pomimo znacznego postępu w onkologii czerniak nadal pozostaje bardzo złośliwym nowotworem, który już w momencie rozpoznania może dawać przerzuty do innych narządów i skóry. Rozpoznanie to wiąże się z bardzo złym rokowaniem.
Co powinno zwrócić naszą uwagę? Kiedy udać się do dermatologa?
Czerniak jest na początku płaską, niesymetryczną zmianą o nieregularnych granicach i niejednolitym zabarwieniu. W późniejszym okresie może ulec uniesieniu ponad skórę, owrzodzenie i krwawienie ze zmiany. Pierwszymi objawami czerniaka mogą być powiększenie węzłów chłonnych lub objawy związane z przerzutami do innych tkanek.
Czerniak w większości przypadków powstaje na skórze niezmienionej bez poprzedzających go znamion skórnych. Podejrzenie czerniaka mogą nasuwać nowe zmiany skórne przypominające nietypowe znamiona oraz zmiana w obrębie wcześniej występujących znamion barwnikowych, szczególnie zgrubienie tych zmian, zmiana ich kształtu i granic, zmiana zabarwienia, a także pojawienie się swędzenia, bólu, krwawienia lub owrzodzenia.
Objawy kliniczne sugerujące czerniaka (tzw. system ABCDE):
- A (asymmetry) – asymetria – nieregularny kształt
- B (borders) – brzegi nierówne
- C (color) – kolor – nierównomiernie rozłożony
- D (diameter) – średnica > 5 mm,
- E (elevate) – uwypuklenie ponad otaczający naskórek.
Większość znamion barwnikowych jest niegroźna. Łagodne znamię ma kształt owalny lub okrągły, jest ostro odgraniczone, jest jednolitego brązowego lub czarnego koloru. Oceny dermatologa wymaga znamię, które zmienia kolor, kształt, krwawi, swędzi lub szybko się powiększa!
Wybierając się na wakacje, pamiętajmy więc o zabraniu ze sobą kremu z filtrem o dużym czynniku ochronnym!
autor
dr n.med. Sylwia Zawada-Targoni